Czegoś takiego to już dawno nie widziałem. Panie i Panowie, oto w końcu doczekaliśmy się polskiego filmu nakręconego ze światowym rozmachem. Piątek, trzynastego listopada 2009 nie tylko nie okazał się pechowy (choć osobiście próbowałem się tego dnia wydostać z Białorusi, nie bez przygód), ale jest datą przełomową w historii polskiego filmu. Tego dnia na ekrany kin wszedł „Rewers” Borysa Lankosza.
Każda sekunda tego filmu jest dokładnie przemyślana. Każdy kadr dokładnie przygotowany. Każdy dźwięk nie pojawia się bez powodu. Od strony formy jest to absolutny majstersztyk. Akcja dzieje się w latach pięćdziesiątych XX wieku w Warszawie. Główną bohaterką filmu jest Sabina, trzydziestoletnia, wrażliwa i znerwicowana pracownica spółdzielni wydawniczej (Agata Buzek). Mieszka z matką (Krystyna Janda) i babcią (Anna Polony) i rozpaczliwie poszukuje męża. W pewnym momencie pojawia się on – Bronisław – przystojny brunet (Marcin Dorociński). Co się dzieje dalej, nie zdradzę, aby nie pozbawić Państwa zabawy.
Lankosz bawi się stylami w sposób absolutnie mistrzowski. Mamy tu więc klimat przedwojennej polskiej komedii, mamy styl noir, mamy melodramat jak Casablance, mamy obrazki jak z Polskiej Kroniki Filmowej i pewnie jeszcze dużo, dużo więcej. Agata Buzek zagrała rolę swojego życia, podobnie Dorociński. Gorzej wypadła Janda, która po prostu jest aktorką na tyle charakterystyczną i absorbującą uwagę widza, że do ról innych niż pierwszoplanowe po prostu się nie nadaje.
Jeśli szukać nawiązań do kina światowego, to jedynym nazwiskiem, który przychodzi do głowy, jest Quentin Tarantino. Dziwne, że nikt nie zwrócił do tej pory uwagi na podobieństwa „Rewersu” i „Bękartów Wojny”. Oba filmy to komedie o ponurych czasach, pełne popkulturowych odniesień, chwilami brutalne i naturalistyczne, chętnie czerpiące z uniwersalnych kinowych klisz i równie chętnie z nich kpiące. Rewers jest, oczywiście, filmem dużo skromniejszym, ale nie sądzę, aby Tarantino mógł się go powstydzić.
To mocne słowa, ale uważam, że „Rewers” jest najlepszym polskim filmem od czasu Ziemii Obiecanej Wajdy. Jeśli Lankosz nie dostanie za niego Oskara, zacznę wierzyć w ogólnoświatowy antypolski spisek.
Każdy może krytykować 